Cửa sổ chữa lành

/Random Fact Land/

Hãy tưởng tượng ra 1 cái cửa sổ, đó là nơi cậu được thoải mái vui vẻ chơi đùa hàng ngày. Kể cả có khó khăn, cậu vẫn vượt qua được vì cậu đang được ở trong nơi an toàn của mình.

Tuy nhiên, có những thế lực thần bí kỳ lạ nhất quyết kéo cậu ra khỏi khung cửa sổ đó. Có ngày, cậu bị ném 1 nắm bụi tiên vào người khi đang chơi đùa làm cậu bay lơ lửng trên trần nhà mãi không xuống được. Ngày hôm sau, mặt đất dưới chân cậu sụp đổ thành cái hang thỏ sâu hun hút khiến cậu ngã xuống đó. Để cậu có thể trở lại khung cửa sổ, những gì cậu có thể làm là bình tĩnh lại để hạ cánh hoặc thúc bản thân trèo lên trên.

Khung cửa sổ chúng ta đang chơi đùa ở đây được gọi là “Window of Tolerance” - 1 khái niệm do giáo sư tâm lý học Dan Siegel sáng tạo.

Trong tâm lý học, “Window of Tolerance” ám chỉ khoảng trạng thái tâm lý an toàn khi một người có thể sống thoải mái và đối mặt với những thử thách hay cảm xúc bất thường của họ. Với những người có khó khăn hay chấn thương tâm lý, khung cửa sổ của họ sẽ nhỏ hơn nhiều và họ sẽ dễ ra khỏi vùng an toàn đó khi bị kích động.

Sẽ có 2 hướng mà 1 người bị đẩy ra khỏi khung cửa sổ tâm lý của mình, “hyperarousal” và “hypoarousal”, nhưng tớ sẽ gọi là “Peter Pan” và “Alice” nhé.

--------------Peter Pan--------------------

Khi cậu bị biến thành Peter Pan, cậu sẽ dễ trở nên tức giận, lo lắng, hoảng loạn, cơ thể cậu rơi vào trạng thái sinh tồn không thể kiểm soát được, hay “fight, flight, or freeze response” mà cậu trở nên nhạy cảm và quá khích khi bị kích động. Trạng thái này có thể thấy được rõ nhất ở người có PTSD - Rối loạn căng thẳng sau chấn thương. Để cậu có thể hạ cánh xuống mặt đất, một số biện pháp có thể dùng để trấn an bản thân là yoga, thiền, quản lý sự tức giận, v.v…

-------Alice down the rabbit hole-----------

Nếu cậu trở thành Alice, khi rơi xuống hang thỏ, cảm xúc của cậu cx tụt xuống theo. Đến khi cậu rơi xuống đáy, cậu và tâm trạng của cậu bị thu hẹp lại khi cậu có thể cảm thấy trầm cảm, ngắt kết nối với thế giới bên ngoài, cảm thấy trống rỗng, không có năng lượng, và không thể bộc lộ suy nghĩ của bản thân. Để nâng cao tinh thần và năng lượng, những cái thang cậu có thể lấy ra là tập thể dục, ra ngoài trời nhiều hơn và hấp thu ánh nắng, điều chỉnh cách nói chuyện, tận dụng những câu đùa hài hước, v.v..

Cố lên nào, gắng lên…

----------tớ là dải phân cách womp womp ------------

Chúc mừng cậu!

Cậu đã thành công quay lại khung cửa sổ thân quen của mình.

Nhưng những thế lực kia đâu có nản chí bao giờ, mà mình đâu có thể cứ bị tấn công hoài vậy rồi mới ngoi lên đúng không, phải nghĩ cách tăng cường phòng thủ chứ. Những nắm bụi tiên và những hang thỏ sẽ tới tấp kéo đến để lôi cậu ra, nhưng cậu có thể sửa lại cho khung cửa sổ của mình thật to và thật cao để làm khó chúng. Bằng việc mở rộng vùng tâm lý của mình, cậu sẽ có khả năng làm quen và đối mặt với những cảm xúc bất thường, để dù chúng có làm cậu tụt mood hay mất kiểm soát, cậu vẫn có thể tìm cách kéo bản thân lại trạng thái an toàn.

Cái gì cũng sẽ bắt đầu từ mặt nhận thức. Cậu có thể học cách nhận ra những hạt bụi lấp lánh đầu tiên hay những vết nứt trên sàn đầu tiên, đó là biểu hiện báo hiệu cậu sắp phải làm Peter Pan hay Alice. Qua đó, cậu lại thực hành những biện pháp phù hợp để ngăn chặn chúng, thổi quạt phù phù để bụi bay, hay lấy xi măng trát vữa sàn nhà cho dừa. Và càng ngày, những cảm xúc đó sẽ dần khó chạm tới cậu, cậu rồi sẽ được yên tâm vui đùa trong không gian an toàn của mình,

và sống hạnh phúc mãi mãi về sau.

#WOTN6 #day2
Bài viết thuộc thử thách viết 30 ngày của khóa học Writing On The Net.

Nguồn:
National Institute for the Clinical Application of Behavioral Medicine. (2017). How to Help Your Clients Understand Their Window of Tolerance. NICABM. https://www.nicabm.com/trauma-how-to-help-your-clients-understand-their-window-of-tolerance/